کد مطلب:38285 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » اهل بيت

مي گويند مأمون برادرش (محمد امين ) را كشت . چرا و چگونه ؟ آيا اين موجب بدبيني امام رضا7به او نمي شد؟

محمد امين برادر مأمون و هر دو فرزندان هارون بودند. مقرّ حكومت هارون بغداد بود و براي سركشي و لشكر كشي به اطراف خراسان و مرو رفته بود و مأمون همراه او بود كه هارون در طوس در سال 193از دنيا رفت .محمد امين كه در بغداد بود, به عنوان خليفه بعد از هارون مطرح شد و مردم با او بيعت كردند. محمد تصميم گرفت مأمون را كه در خراسان حكومت داشت , خلع كند و خود بر آن جا مسلط شود.

او با مشاروان خود مشورت كرد و همه او را از اين كار منع و وي را نصيحت كردند, ولي او تصميم خود را گرفته بود كه برادرش مأمون را خلع كند. بنابراين لشكري را به فرماندهي علي بن عيسي به سوي خراسان اعزام كرد كه درمنطقهء ري با لشكر طاهر بن حسين برخورد كرد و شكست خود و طاهر با پيروزي رو به سوي بغداد نهاد و آن جا رامحاصره كرده و بعد از مدت ها محاصره بالاخره محمد امين را دستگير كرد. وي فرياد مي زد:

بعد از قتل محمد امين , زبيده مادر محمد اشعار سرود و براي مأمون فرستاد. وقتي مأمون شعرها را خواند, گريه كرد و گفت : خدايا! من او را نكشتم و حتي دستور قتل وي را ندادم و راضي به اين كار نبودم .(1)

محمد امين در 33سالگي كشته شد و او را در بغداد دفن كردند و مدت خلافت او چهار سال و شش ماه بود.

در مورد سؤال چند نكته بايد مورد توجه قرار گيرد:

1 مأمون نه راضي به قتل برادرش بود و نه دستور قتل را داده بود, همان طور كه از كلام او بر مي آيد.

2 هيچ بُعدي ندارد مأمون قاتل برادرش باشد, زيرا پدر آنان (هارون ) مي گفت : .

اين واقعه در سال 198واقع شد و مسئلهء ولايتعهدي امام رضا7در سال 200هجري به وقوع پيوست . واقعه ربطي به امام هشتم 7ندارد.

4 ولايتعهدي امام هشتم 7به اجبار و اكراه انجام گرفت و امام 7راضي به ولايتعهدي نبود.(2)

5 امام رضا7نه مأمون را قبول داشت و نه محمد امين و نه پدر آنان (هارون ) را. نه راضي به رياست آنان بود ونه راضي به افعال و كارهاي آنان , ولي چاره اي جز قبول ولايتعهدي نداشت .

شاهد اين مطلب آن است كه هنگامي كه امام 7وارد مرو شد, مورد احترام قرار گرفت و مأمون رو به مردم كرد وگفت : من در آل عباس و آل علي دقت كردم و هيچ يك را افضل و برتر و سزاواتر به خلافت , از علي بن موسي 7ديدم . سپس رو به حضرت كرد و گفت : اراده كرده ام خود را از خلافت خلع نمايم و آن را به تو تفويض كنم . حضرت فرمود: اگر خلافت را خدا براي تو قرار داده است , جائز نيست به ديگري واگذار كني و اگر خلافت از آن تو نيست , بازاختيار آن را نداري . مأمون گفت : حال كه خلافت را نمي پذيري , پس ولايتعهدي مرا بپذير كه بعد از من خليفه باشي .حضرت فرمود: پدران بزرگوارم به من از رسول خدا6خبر داده اند كه من پيش از تو به وسيلهء زهر شهيد شده و ازدنيا خواهم رفت .(3)

همان طور كه از جملات فوق معلوم شد, امام 7نه راضي به خلافت مأمون بود و نه راضي به كارهاي او, چه رسد به اين كه مأمون برادرش (محمد امين ) را بكشد و امام او را تأييد كند.

(پـاورقي 1.مروج الذهب , ج 3 ص 396ـ 424

(پـاورقي 2.شيخ عباس قمي , منتهي الآمال , ج 2 ص 289

(پـاورقي 3.همان .